|
تحلیل مکانی منابع آب سطحی با رویکرد ردپای آب در زیرحوضه‌های خیاوچای، استان اردبیل
|
مهران سهیلی   ، رئوف مصطفی‌زاده ، اباذر اسمعلی‌عوری ، لیلا بابایی ، زینب حزباوی* |
|
|
|
چکیده: (248 مشاهده) |
| ردپای آب یک شاخص مبتنی بر مصرف آب است که به حجم آب شیرین استفاده شده به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در تولید محصولات و خدمات توسط یک سازمان، جامعه و یا یک کارخانه اشاره می‌کند. هدف از تحقیق حاضر، تجزیه و تحلیل مکانی ردپای آب محصولات در چهار بخش مختلف آب آبی، سبز، خاکستری و سفید در زیرحوضه‌های خیاوچای واقع در استان اردبیل است. بدین‌منظور از داده‌های هواشناسی (بارش و دمای ماهانه) به‌عنوان داده‌های ورودی برنامه CROPWAT استفاده شد. از تصاویر Google Earth برای تهیه نقشه کاربری اراضی و برآورد مساحت کاربری‌های کشاورزی و مرتع استفاده شد. با توجه به سال‌نامه آماری استان مشخص شد که پنج محصول سیب، آلبالو، گیلاس، گردو و انگور کشت‌های غالب کاربری باغ هستند. بر همین اساس، در چهار بخش کاربری باغ، زراعت دیم، زراعت آبی و کاربری مرتع رد پای آب محصولات تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مجموع آب مصرف شده توسط محصول سیب در همه زیرحوضه‌ها بیش‌تر از سایر محصولات بوده و میزان آب مجازی گردو نیز در اکثر زیرحوضه‌ها بالاست. مجموع مصرف چهار آب آبی، سبز، سفید و خاکستری در محصولات آلبالو، گیلاس و انگور به‌طور یکسان بوده و کم‌تر از دو محصول دیگر ارزیابی شد. هم‌چنین، میانگین مجموع آب آبی برای کاربری زراعت دیم برابر 85/2788 مترمکعب بر تن برآورد شد که در این میان محصولات عدس و نخود بیش‌ترین آب آبی را در بین محصولات زراعت دیم داشته‌اند. از نظر تحلیل مکانی، زیرحوضه‌های 7 و 14 واقع در بخش غربی حوضه خیاوچای بیش‌ترین مقادیر آب‌های مورد بررسی را به خود اختصاص دادند. قابل ذکر است که در زیرحوضه 7 بخش اعظمی از مساحت آن را کاربری مرتع و تنها بخشی جزئی از آن مربوط به زراعت دیم بوده و 100 درصد مساحت زیرحوضه 14 کاربری مرتع بوده است. بر اساس نتایج پژوهش می‌توان مقادیر آب مجازی مصرفی محصولات مختلف را مقایسه نمود و نسبت به ارزیابی محصولات مناسب از نظر آب مصرفی اقدام نمود. در این راستا الگوی کشت مناسب می‌تواند بر اساس مقادیر آب مجازی و تغییرات مکانی آن تعیین شود. |
|
| واژه‌های کلیدی: آب مجازی، ارزیابی شاخص‌محور، تولید محصول، خدمات بوم‌شناختی، مدیریت آب |
|
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
