استاد، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (440 مشاهده)
قرار گرفتن ایران بر کمربند خشکجهان و خشکسالیهای اخیر لزوم افزایش بهرهوری از آب خصوصاً در پروژههای احیاء طبیعت از جمله طرحهای کمربند سبز شهرهای بزرگ کشور را دوچندان نموده است. لذا بررسی و تحقیق در خصوص یافتن راهکارهایی که بتواند هدررفت رطوبت خاک را کاهش داده و نیاز گیاهان به آب را تعدیل نماید ضرورتی انکار ناپذیر است. بر این اساس هدف از تحقیق حاضر ارزیابی کارایی خاک‌پوشهای سنگ و بقایای گیاهی بر نگهداشت رطوبت خاک چالههای گیاهی کشت شده در کمربند سبز جنوب مشهد است. برای این منظور دو تیمار آبیاری در سه بلوک شامل تیمارهای خاک‌پوش سنگ، خاک‌پوش بقایای گیاهی و شاهد در مجموع به مساحت 5/1 هکتار با 9 گونه (دغدغک، داغداغان، زالزالک، جارو، توت، سنجد تلخ، سرو، زبان‌گنجشک، کام تیغ) و چهار تکرار در هر بلوک کشت شد. بلوکها بر اساس یک برنامه آبیاری مشخص و از پیش تعیین شده آبیاری شد و با اندازه‌گیری مرتب رطوبت و دمای خاک و نیز میزان زندهمانی و رشد گونههای کشت شده در طول تحقیق تاثیر خاک‌پوشهای استفاده شده بر ذخیره رطوبت و دما و نیز استقرار و رشد گیاهان بررسی شد. نتایج نشان داد تیمار مالج سنگ در بیش‌تر گونهها با تفاوت معنی‌داری در حد 99 درصد رشد بهتری دارند. هم‌چنین از نظر نگهداشت رطوبت خاک‌پوش گیاهی در روزهای ابتدایی پس از آبیاری دارای اختلاف معنی‌داری با سایر تیمارها بود ولی با گذشت زمان وضعیت ذخیره رطوبت در خاک‌پوش سنگ وضعیت بهتری نشان داد. از نظر زندهمانی تفاوت معنی‌داری بین تیمارها مشاهده نشد. در نهایت با توجه به نتایج حاصل شده و از آن‌جایی که خاک‌پوش سنگی علاوه‌بر میزان تاثیر، هم از نظر تهیه و اجرا و هم از نظر ماندگاری در عرصه دارای ارجحیت است، میتواند به‌عنوان راهکار مناسبتر پیشنهاد شود.
Shahrokhi M, Dastorani M T, Farzam M, Khaghani S. Investigating the effectiveness of stone and plant mulch on soil moisture storage in tree holes in the green belt of southern Mashhad. Journal of Rainwater Catchment Systems 2023; 11 (4) : 4 URL: http://jircsa.ir/article-1-518-fa.html
شاهرخی مریم، دستورانی محمدتقی، فرزام محمد، خاقانی سعیده. بررسی کارایی خاک‌پوش سنگ و گیاه بر ذخیره رطوبتی خاک در کمربند سبز جنوب مشهد. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1402; 11 (4) :51-67
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
