:: دوره 7، شماره 1 - ( 3-1398 ) ::
دوره 7 جلد 1 صفحات 52-45 برگشت به فهرست نسخه ها
معرفی دانش بومی آبخیزداری و آبخوانداری در کشور (مطالعه موردی استان هرمزگان)
مهدی شفقتی* ، ابوالقاسم حسین پور ، سمیه نصراالهی
سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور
چکیده:   (3408 مشاهده)
امروزه توجه به دانش بومی در زمینه آب و خاک، به دلیل کارکرد‌های مطلوب آن و به ویژه اطمینان از سازگاری بالا و حفظ توازن بوم شناختی و همچنین همراهی و مشارکت مردمی از اهمیت بسزایی برخوردار است. آنچه به گردآوری و تدوین دانش بومی در سال‌های اخیر اهمیت مضاعف بخشیده است، ضرورت دستیابی به فناوری و دانش مناسبی است که در عین پاسخگویی به نیاز‌های رو به رشد جوامع، منابع محدود طبیعی را نیز به گونه‌ای پایدار مورد بهره برداری قرار دهد. رسیدن به این دانش مناسب، تنها از راه تلفیق دانش رسمی و دانش بومی میسر است بنابراین هر اقدامی برای گردآوری دانش بومی آبخیزداری و بهره گیری از این حکمت دیرین و تلفیق آن با علوم نوین در شرایط کنونی امری ضروری است. مردم هرمزگان با توجه به محدودیت‌‌های اقلیمی و خشکی محیطی این خطه، از دیرباز اقدامات مختلفی را در زمینه بهره برداری از منابع آب و خاک و استحصال باران، که به صورت سنتی و تجربی توسط خود مردم کسب شده، مورد استفاده قرار می‌دهند. سامانه‌‌های سطوح آبگیر باران، مدیریت و بهره برداری سنتی از سیلاب‌ها، جداسازی آب شور و شیرین، حفظ خاک، بهره برداری از اراضی شیبدار و زراعت سیلابی مجموعه اقداماتی است که توسط مردم در منطقه خشک هرمزگان، جزایر و کرانه‌‌های خلیج فارس و سواحل دریای عمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گنجینه شناسایی شده شامل شیوه‌‌های سنتی حفاظت و بهره برداری از منابع آب و خاک است که با بررسی اجمالی اهداف و کارکرد‌ها، جانمایی و مکان یابی، چگونگی طراحی، اجرا و بهره برداری معرفی گردیده‌اند. در این مقاله به معرفی اجمالی تعدادی از سازه‌‌ها و روش‌‌های سنتی آبخیزداری به عنوان یکی از الگو‌های دانش بومی آبخیزداری در استان هرمزگان پرداخته می‌شود.
واژه‌های کلیدی: آبخیزداری، دانش بومی، روش های سنتی، استان هرمزگان
متن کامل [PDF 513 kb]   (678 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تخصصي


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 1 - ( 3-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها